Hoe kunnen we ervoor zorgen dat bewoners van het AZC en de mensen uit de buurt meer contact hebben? En hoe kunnen we het AZC een fijnere plek maken voor haar bewoners? Deze vragen waren het begin van een jaar vol leuke experimenten, culturele activiteiten en evenementen op het AZC in Leersum. 

AZC’s liggen vaak net buiten de dorps- of stadsgrenzen. Daardoor is er weinig contact tussen de bewoners van het AZC en de mensen in de buurt. En is het voor AZC-bewoners lastig om actief deel te nemen aan het lokale culturele leven. In Leersum besloten ze dat dit anders moest. Samen met een diverse groep samenwerkingspartners hebben ze het afgelopen jaar allerlei initiatieven en evenementen georganiseerd. Als onderdeel van het FieldLab over inclusieve cultuurparticipatie, organiseerde ook cultuurcoach Maja een aantal evenementen.  

Het uitgangspunt was simpel: kijk naar wat er al is en wat mogelijk is. Het AZC Leersum maakte ruimte voor een culturele broedplaats. Hier worden kunstlessen gegeven aan bewoners en repeteert het Wereldkoor AZhogeC. De locatie deed ook mee aan ‘Gluren op de Heuvelrug’ met meerdere tentoonstellingen en optredens van bewoners, voor iedereen. Een feestelijke opening van de nieuwe recreatieruimte bracht letterlijk en figuurlijk kleur in de leefomgeving. 

De impact van al deze culturele initiatieven was voelbaar en zichtbaar. Er was niet alleen een meetbare afname van incidenten, maar ook een verbeterde sfeer tussen medewerkers en bewoners. Het terrein werd schoner en er ontstonden nieuwe persoonlijke en zelfs professionele relaties tussen AZC-bewoners en omwonenden. 

Het geheim van dit succes? Draagvlak en laagdrempeligheid. De meest succesvolle projecten werden opgezet door enthousiaste medewerkers, vrijwilligers uit de buurt en de bewoners zelf. Belangrijke vuistregel daarbij was: maak duidelijke afspraken en zorg dat overal meer dan één persoon betrokken is. Omdat bewoners in een AZC soms snel verhuizen, is het belangrijk om hen vroeg te betrekken, hen mede-eigenaar te maken van een initiatief en ervoor te zorgen dat meerdere bewoners betrokken zijn. 

Als er draagvlak is, is het slim om klein te beginnen en snel te starten. Begin met kleine initiatieven die niet veel kosten. Deze initiatieven dienen dan als een soort experiment. Ze helpen om te onderzoeken wat bewoners willen, het enthousiasme van medewerkers te vergroten, en samenwerkingen met externe partners uit te proberen. 

Tegelijkertijd zijn veel bewoners op het AZC niet gewend of in staat om zich in te schrijven voor cursussen met meerdere bijeenkomsten op een lange termijn. Er is daarom flexibiliteit nodig bij de organisatie van evenementen en een heel ander soort communicatie. Mensen doen soms onverwachts toch niet mee, of slaan een les over. De blijdschap en creatieve groei van de deelnemers is echter ongekend.

Wat was het geweldig gisteren! Met dank aan jou en jouw steun. Ontzettend bedankt Maja! Het bleef druk, er zijn zeker 200 mensen geweest, maar misschien nog wel meer. Ongelofelijk! En ze vonden het allemaal zo mooi!

Esther Blom (COA/AZC)

Het was echt geweldig! Zoveel mensen!

Judith Mellenberg (COA)

“Thanks for this amazing opportunity, I really loved taking these pictures showing what football can mean.” 

Bewoner AZC/winnaar fotowedstrijd

Ik vond het super spannend en speciaal om zo op te treden. In mijn land zou dat niet zomaar kunnen en hier mocht ik mijn stem laten horen.

Zangeres van het koor AZhogeC

“Ik vond het echt leuk, deze workshop! Ik heb zoveel nieuwe dingen geleerd.”

Bewoner/deelnemer fotoworkshop

“Ik zou hier wel elke ochtend wakker willen worden!”

Bewoners/kinderen over de Elan Art ruimte

“Toen ik naar Nederland kwam wist ik niet dat ik hier beroemd zou worden! Super gaaf!”

Deelnemer mozaïekposter

Het was waardevol om vandaag bij het AZC in Leersum te gluren. Wat een mooie kunstwerken en heerlijke muziek. Dit is een goed voorbeeld van samenwerken tussen gemeente, provincie, betrokken inwoners van de Utrechtse Heuvelrug en Bibliotheek ZOUT!

Margriet Overmeyer, directeur-bestuurder Bibliotheek ZOUT

Kortom, ga uit van de context en behoefte van bewoners van het AZC. Zo maak je inclusieve cultuurparticipatie mogelijk, stimuleer je verbinding met de buurt en verrijk je samen de leefomgeving. 

Meer weten? Neem contact op met Maja via cultuurcoachuh@bibliotheekzout.nl